سرمایه اجتماعی روحانیت، فرصت‌ها و چالش‌های فراروی جامعه ما
تاریخ انتشار: ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۴۵۳۴۷
برخی مدعی‌اند فاصله میان روحانیت که وامدار سنت اسلامی است با نسل جوان که در فضای مدرن زیست می‌کنند به وجود آمده و همین، مرجعیت فرهنگی و سرمایه اجتماعی روحانیت را در جامعه ایران به چالش کشیده است. گرچه افزایش مشکلات معیشتی در سالیان اخیر و همچنین، تبلیغ بعضی رسانه‌ها علیه حوزه‌های علمیه و روحانیت در این زمینه اثرگذار بوده است اما عوامل دیگری هم در این زمینه نقش داشته.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با حجت‌الاسلام مرتضی جلیلی، مسئول نهاد نمایندگی رهبر انقلاب در دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان تهران درباره همین چیزها گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
*از نظر شما مهمترین موانع ارتباط نسل جوان با روحانیت چیست؟
کارکرد اصلی روحانیت این است که مردم را با معارف و گزاره‌های دینی آشنا کند و این مفاهیم را به آنها منتقل کند و سعی کند این آموزه‌ها در زندگی شخصی و اجتماعی آنها نهادینه شود.
بهترین نمونه برای انجام این کار پیامبر (ص) است. کار ویژه پیامبر (ص) این بود که مردم را با معارف دین آشنا کند و اگر بخواهیم مردم را با معارف دین آشنا کنیم، باید سراغ پیامبر (ص) برویم و از او درس بگیریم.
پیامبر (ص) چه کرد که تا این حد محبوبیت پیدا کرد و توانست روی فرهنگ و اخلاق جامعه کار کند؟ ایشان در دوره‌ای و در میان جمعیت و قومی مبعوث شد که از چیزهای ابتدایی تمدن هم دور بودند، در نحوه زندگی، خوراک، مراوده‌ها، علم و تحصیل.. مثلاً گزارش شده است که به تعداد انگشتان دست باسواد نداشتند. این آمارها نشان می‌دهد که مردم آن جامعه از فرهنگ و تمدن دور بودند.
پیامبر (ص) در متن زندگی مردم حضور داشت
پیامبر (ص) میان این قوم مبعوث شد و کار سختی است کسی بخواهد مفاهیم عالی انسانی را برای کسانی تبیین کند که از چیزهای ابتدایی تمدن فاصله زیادی دارند. پیامبر (ص) چه کرد؟
مهمترین ویژگی سیره پیامبر (ص)، این است که با مردم همزیستی کرد و یکی از آنها شد. نه در ویژگی‌های منفی، بلکه به نحوی زندگی می‌کرد که در متن مردم بود. قرآن می‌فرماید ما «رَسولٌ مِن أَنفُسِکُم» را برای شما فرستادیم. پیامبر (ص) با مردم همزیستی کرد و یکی از آنها شد، درد و زبان و مشکل و استعدادشان را می‌فهمید.
آن چیزی که باعث شده گاهی بین روحانیت و نسل جوان فاصله بیفتد همین است که روحانیت در میان جوان‌ها نیست. به همین دلیل است که اینها همدیگر را نمی‌فهمند چون با هم همزیستی ندارند و دغدغه‌ها و ادبیات هم را نمی‌فهمند.
مهمترین کاری که پیامبر (ص) کرد و توانست آنقدر در میان مردم نفوذ کند و پایه گذار تمدن اسلامی شود همین بود. در جریان فتح مکه، می‌گویند مکه بدون خونریزی فتح شد. چرا؟ چون ابوسفیان آمد با پیامبر (ص) صحبت کند ولی صحنه‌ای دید که ترسید و گفت اگر با اینها بجنگیم، حتماً شکست می‌خوریم.
پیامبر (ص) خواست وضو بگیرد، اصحاب از هم سبقت می‌گرفتند که آب وضوی پیامبر (ص) را از باب تبرک بردارند. این نشان می‌داد که ایشان چقدر محبوبیت پیدا کرده است. سرّ این محبوبیت همین بود که پیامبر (ص) به متن زندگی مردم آمد و یکی از آنها شد. آیه قرآن می‌فرماید: «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ و لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ؛ به مرحمت خدا بود که با خلق مهربان شدی و اگر تندخو و سخت‌دل بودی، مردم از گِرد تو متفرق می‌شدند».
در سیره پیامبر (ص) آمده وقتی مردم از دنیا حرف می‌زدند پیامبر (ص) هم از دنیا حرف می‌زد، وقتی مردم از آخرت حرف می‌زدند ایشان هم از آخرت حرف می‌زد و با مردم همراهی می‌کرد.
*روحانیت و نسل جوان همزیستی ندارند.
آن چیزی که باعث شده گاهی بین روحانیت و نسل جوان فاصله بیفتد همین است که روحانیت در میان جوان‌ها نیست. به همین دلیل است که اینها همدیگر را نمی‌فهمند چون با هم همزیستی ندارند و دغدغه‌ها و ادبیات هم را نمی‌فهمند.
* چطور می‌شود این ارتباط را تقویت کرد؟
یکی از سوال‌های نسل جوان این است که کارکرد روحانیت چیست و به چه دردی می‌خورد؟ ریشه این سوال به این برمی‌گردد که اصلاً نمی‌داند دین به چه دردی می‌خورد. مخصوصاً اینکه جوان ما نگاه مادی و دنیایی دارد که البته نگاه درستی است هرچند ناقص باشد. بنابراین این سوال برای نسل جوان وجود دارد که کارکرد دین در همین دنیا چیست. این عدم شناخت، یکی دیگر از موانع ارتباطی است.
بخشی از روحانیت نسل جوان و دغدغه‌اش را نمی‌شناسد، ذهن و فکرش را نمی‌شناسد از آن طرف هم جوانان ما نسبت به نقش روحانیت و کارکرد روحانیت و اینکه ارتباط با روحانیت چه فایده‌ای دارد، آگاهی ندارند.
مهمترین کار این است روحانیت در متن جامعه زندگی کند. الان روحانیت در متن جامعه زندگی نمی‌کند لذا روحانیت را کمتر در عرصه‌های اجتماعی مشاهده می‌کنید.
نسل جدید کمتر شنیده شده است. ما باید بسترسازی کنیم و فضاهای گفت وگو ایجاد کنیم و بیشتر بشنویم تا آنها هم ما را بشنوند.
نکته دوم این است که ما زیاد حرف می‌زنیم و کمتر می‌شنویم. این تلقی جا افتاده است که روحانیت بگوید و دیگران بشنوند. در منبر چه اتفاقی می‌افتد؟ من صحبت می‌کنم و مردم سخنم را می‌شنوند. برای من کمتر اتفاق می‌افتد که شنونده باشم. در کلاس درس هم به عنوان استاد حاضرم و کمتر اتفاق می‌افتد بنشینم و بشنوم. این شنیدن خیلی مهم است. نسل جدید کمتر شنیده شده است. ما باید بسترسازی کنیم و فضاهای گفت‌وگو ایجاد کنیم و بیشتر بشنویم تا آنها هم ما را بشنوند.
سومین نکته این است که باید متواضع باشیم و دیگران این را حس کند. این را در زندگی ائمه (ع) می‌بینیم. پیامبر (ص) در متن زندگی مردم بود، خودش کارهای روزمره‌اش را انجام می‌داد.
این عوامل موجب می‌شود میان نسل جوان و روحانیت ارتباط برقرار شود و در این گفت‌وگو است که مفاهمه اتفاق می‌افتد، گفتارها به هم نزدیک می‌شود و نسل جوان کارکرد دین را می‌فهمد.
* در سال‌های اخیر بعضی‌ها با لباس روحانیت نقش‌هایی بر عهده می‌گیرند که با کارکردهای سنتی آن متفاوت است. مثلاً دو روحانی استندآپ اجرا می‌کردند یا در برخی ورزش‌ها یا موسیقی و آواز فعالیت می‌کنند. این خوب است یا بد است؟
چه اشکالی دارد یک روحانی در حوزه ورزشی فعالیت کند؟ به نظرم در هر جایی که بشود با مردم زیست کرد می‌شود وارد شد، به شرطی که شأن روحانیت حفظ شود.
جذابیت خوب است ولی نه به هر قیمتی
ورود روحانیت به عرصه‌های مختلف اگر مشکل شرعی نداشته باشد، اشکالی ندارد و باید ورود پیدا کرد. البته در فقه مسئله‌ای داریم به نام لباس شهرت، یعنی چیزی که عرف آن را نپذیرد. فرض کنید یک روحانی کفش قرمز بپوشد. خب این را عرف نمی‌پذیرد، حرف درستی هم هست.
حرفم این نیست به هر قیمت جذابیت ایجاد کنیم ولی نباید زیاد هم سخت‌گیری کرد. در کل حضور اجتماعی در عرصه‌های مختلف خوب است و کمک می‌کند این ارتباط نزدیک تر شود.
باید به این سمت برویم که ارتباط زیستی خودمان را با نسل جوان بیشتر کنیم، در محیط‌هایی که آنها حضور دارند حضور داشته باشیم، چون اگر آنها ما را ببینند خیلی کمک می‌کند.
* گاهی بی‌احترامی یا حتی سو قصدهایی که به طلبه‌ها می‌شود. به نظر شما روحانیت چگونه با این چالش مواجه خواهد شد؟
این تهدیدها را فرصت می‌دانم. البته این اتفاق‌ها آنقدر گسترده نبود و عموم جامعه این کار را نمی‌کند.
به یکی از دوستان ما گفتند دو تا کوچه بالاتر یک طلبه را کتک زدند. دوست ما گفته بود یک شب تا صبح در بنی‌اسرائیل هفتاد پیامبر را سر بریدند، حالا اینکه یک طلبه را کتک بزنند، نشانه دین گریزی همه مردم نیست.
در فضای امروز که در جنگ شناختی و ترکیبی، مردم به شدت از نظر ذهنی و شناختی نسبت به دین و روحانیت بمباران می‌شوند اتفاقات این چنینی طبیعی است و نشان دهنده بغض مردم نسبت به دین و روحانیت نیست، به نظرم سرمایه اجتماعی روحانیت یک مقدار آسیب دیده و نیاز به بازسازی دارد، اما آینده روشن است، چون این اتفاقاتی که می‌افتد، تهدیدهایی است که واقعاً فرصت است.
فضای رو به جلو فضای روشنی است و اتفاقاً بستری می‌شود که می‌تواند ارتباط روحانیت با جوان‌ها را بیشتر کند.
باید به این سمت برویم که ارتباط زیستی خودمان را با نسل جوان بیشتر کنیم، در محیط‌هایی که آنها حضور دارند حضور داشته باشیم، چون اگر آنها ما را ببینند خیلی کمک می‌کند.
ما مثل مردم عادی هستیم و اگر مردم این را ببینند، اتفاق مبارکی رخ خواهد داد و شکاف نسلی بین نسل جدید و روحانیت کم خواهد شد.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: روحانی ایران قرآن کشف حجاب حوزه علمیه بنی اسرائیل حجاب و عفاف عفاف و حجاب بدحجابی طلاب طلبه تبلیغات جوانان نوجوانان سالن سینما دانشگاه آزاد اسلامی نسل جوان گفت وگو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۴۵۳۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مدارا با مردم، یک اصل مهم اسلامی و اصلی برای شهرداری‌ها است
امام جمعه اصفهان گفت: در شهرداری مدارا با مردم بسیار مهم است و روایتی از پیامبر اسلام است که می‌فرماید «بعثت علی المدارات کما بعثت علی الرساله» یعنی یکی از کارهای عظیم پیامبر (ص) که مساوی با رسالت بیان می‌فرماید مدارای با مردم است و این مدارا را باید با مردم داشته باشند تا آن معنویت اثر کند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، آیت الله سید یوسف طباطبایی نژاد در دیدار با مدیر و معاونین منطقه یک شهرداری اصفهان با اشاره به عملیات پیروزمندانه وعده صادق آن را جهشی برای ایران در دنیا مطرح کرد و اظهار داشت: قرآن کریم نیز می‌فرماید " لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِینَ آمَنُوا الْیَهُودَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُوا "یعنی خداوند خطاب به پیامبر (ص) می‌فرماید در آینده درمی یابید که شدیدترین دشمن نسبت به اسلام یهود است.
وی افزود: عملیات طوفان الاقصی به رژیم صهیونیستی ضربه زد و این در حالی بود که سال‌ها تلقین می‌کردند که دارای سازمان اطلاعاتی قوی هستند، اما درعملیات طوفان الاقصی هزار نفر از نیروهای حماس بدون اطلاع سرویس‌های جاسوسی مدت یک سال تمرین کرده و در این عملیات توانستند نظامیان صهیونیستی را اسیر کنند.
امام جمعه اصفهان در ادامه سخنان خود با اشاره به اهمیت مدارای با مردم عنوان کرد: در شهرداری مدارا با مردم بسیار مهم است و روایتی از پیامبر اسلام است که می‌فرماید "بعثت علی المدارات کما بعثت علی الرساله" یعنی یکی از کارهای عظیم پیامبر (ص) که مساوی با رسالت بیان می‌فرماید مدارای با مردم است و این مدارا را باید با مردم داشته باشند تا آن معنویت اثر کند.
وی با بیان برخی از مشکلات و معضلات منازل میراثی و بلاتکلیفی برای مدیریت شهری، صدور پروانه ساخت و ساز را مهم دانست و افزود: یکی از کارهایی که می‌تواند برای شهرداری ایجاد درآمد کرده و به شهر رونق دهد این است که به زمین‌های موجود پروانه داده شود و ساخته شود و افراد را به ساخت و ساز تشویق کنیم، چرا که مشاغل فراوانی نیز بر اساس این ساخت و سازها ایجاد می‌شود و علاوه بر آن باید در اخذ هزینه پروانه‌ها با مردم مدارا شود.
آیت الله طباطبایی نژاد هم چنین به ضرورت رعایت شرایط استخدام تا پایان دوره خدمت برای کارمندان دوائر دولتی اشاره کرد و گفت: فردی که در ابتدا شرایط استخدام را قبول نموده و استخدام شده است باید تا انتها این شرایط را حفظ کند، یعنی اگر کارمند زن در اداره حجاب دارد، اما بیرون از اداره حجاب خود را بر می‌دارد باید برکنار شود زیرا قرار بوده است ملتزم به اسلام عملی و قوانین باشد.
وی هم چنین یکی از کارهای خوب شهرداری‌ها برای شهر و شهروندان را مسئله فضاسازی و زیباسازی شهر بیان کرد و ادامه داد: شهروندان به فضاسازی و زیباسازی نیاز دارند و کار مهم شهرداری اصفهان این بوده است.
برگزاری کنگره ۴۰۰ شهید منطقه یک شهردرای در ماه جاری
در ابتدای این دیدار مهندس علی رضی زاده، مدیریت منطقه یک شهرداری اصفهان به گزارشی از اقدامات انجام یافته در این شهرداری اشاره کرد و اظهار داشت: منطقه یک شهرداری اصفهان در حدود ۸۱۰ هکتار بوده و ۷۹ هزار نفر جمعیت دارد و جز محله‌های قدیمی و در مرکز شهر و یک منطقه ترانزیتی است.
وی از اجرا و در دست بودن حدود ۷۶ پروژه در محدوده منطقه یک شهرداری اصفهان خبر داد و افزود: از جمله پروژه‌های شاخص پروژه مترو و پروژه اتوبان شهید خرازی بوده که اقدامات انجام شده در این اتوبان سبب کاهش حدود ۲۵ درصد ترافیک شده است.
وی اضافه کرد: پروژه بعدی پروژه بی آر تی از میدان جمهوری اسلامی به سمت پل فلزی بوده است و هم چنین حذف گلوگاه‌های داخل کوچه‌ها که ۱۸۰ گلوگاه بر همین اساس شناسایی شده و اقدام به خرید برخی پلاک‌ها شد.
وی به حضور هفتگی مدیر و معاونین شهرداری منطقه یک در محلات و مساجد برای رسیدگی به شرایط محله‌ها اشاره کرد و گفت: بازخورد این کار افزایش ۳ برابر صدور پروانه‌ها نسبت به سال گذشته بوده است.
وی خاطر نشان کرد: در بحث فرهنگی یکی از اقداماتی که در دست انجام است تهیه تاریخ شفاهی محلات و ثبت خاطرات و عکس‌های محله‌ها و تبدیل آن به کتاب بوده است.
وی افزود: یکی دیگر از موضوعاتی که شهرداری منطقه یک در مباحث فرهنگی در حال پیگیری است شهدای منطقه یک هستند با توجه به اینکه منطقه یک ۴۰۰ شهید دارد و همه آنها شهدای شاخص هستند کنگره این شهدا در اردیبهشت ماه برگزار می‌شود و هم چنین امسال پیرامون شهید بهشتی ۷ جلد کتاب آماده شده است.
کد خبر 748905
به بهانه تقابل بایرن مونیخ و رئال مادرید؛ گل های کریستیانو رونالدو در آلیانز آرنا / فیلم